Profesor Wanda Małgorzata Krajewska
Krajewska Wanda Małgorzata
(02.08.1948, Łódź); rodzice: Marian Krajewski, Alwina z d. Kubik.
Dziedzina/ dyscyplina/ specjalność: nauki biologiczne, biochemia, biologia molekularna komórki nowotworowej.
Stopnie i tytuły naukowe:
- mgr biologii ze specjalizacją biochemia (cum laude), Uniwersytet Łódzki 1971, kierujący: prof. dr hab. Leokadia Kłyszejko-Stefanowicz;
- dr n. przyrodniczych, Uniwersytet Łódzki 1977, promotor: prof. dr hab. Ryszard Wierzbicki;
- dr hab. n. przyrodniczych w zakresie biochemii, Uniwersytet Łódzki 1984;
- prof. nauk biologicznych, Uniwersytet Łódzki 1997.
Zainteresowania naukowe: biochemia jądra komórkowego, biologia molekularna transformacji nowotworowej, przekazywanie sygnałów w komórce, sygnalizacja estrogenowa, regulacja ekspresji genów, niestabilność genetyczna.
Działalność zawodowa:
- asystenckie studia przygotowawcze UŁ 1971 - 1972;
- specjalista biolog UŁ 1972 - 1973;
- asystent UŁ 1973 - 1974;
- starszy asystent UŁ 1974 - 1977;
- adiunkt UŁ 1977 - 1985;
- docent UŁ 1986 - 1990;
- profesor nadzwyczajny UŁ 1990 - 1999;
- profesor zwyczajny UŁ 2000 - 2021;
- kierownik Katedry Cytobiochemii UŁ 1993 - 2018;
- prodziekan Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UŁ 1987 - 1990;
- dziekan Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UŁ 1993 - 1996;
- prorektor Uniwersytetu Łódzkiego ds. nauki, pierwszy zastępca rektora 1996 - 2002;
- koordynator współpracy z uczelniami amerykańskimi The Visiting Research Graduate Traineeship Program pod patronatem komisji Fulbrighta 2010 – 2018.
Długoterminowe staże zagraniczne:
- Vanderbilt University, Nashville, TN, USA, laboratorium profesora Lubomira S. Hnilicy 1977/1978 (12 miesięcy), 1984/1985 (5,5 miesiąca);
- University of Vermont, Burlington, VT, USA, laboratorium profesora Jen-Fu Chiu, 1992/1993 (6 miesięcy).
Współpraca naukowa z ośrodkami naukowymi polskimi:
- Uniwersytet Medyczny w Lublinie, II Katedra i Klinika Ginekologii;
- Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, Zakład Patomorfologii Klinicznej;
- Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, Klinika Chirurgii Onkologicznej, Klinika Otolaryngologii i Laryngologii Onkologicznej, Zakład Biochemii Katedry Chemii i Biochemii Medycznej.
Współpraca naukowa z ośrodkami naukowymi zagranicznymi:
- University of Virginia, USA, Department of Molecular Physiology and Biological Physics;
- University of Chicago, USA, Department of Biochemistry and Molecular Biology;
- University of Copenhagen, Dania, Laboratory for Molecular Pharmacology;
- Justus-Liebig-Universität, Giessen, Niemcy, Genetisches Institut;
- Czechoslovak Academy of Sciences, Institute of Biophysics.
Dorobek naukowy: autor lub współautor 150 prac naukowych, w tym: 112 prac oryginalnych, w tym 108 w języku angielskim, 18 artykułów przeglądowych, w tym 8 o zasięgu międzynarodowym, 2 monografii, 10 rozdziałów w 8 książkach, w tym w 6 wydanych za granicą, 8 rozdziałów w 3 podręcznikach (Podstawy Cytofizjologii, PWN 1992; Ćwiczenia z Biochemii, PWN 1999; Cytobiochemia, PWN 2002), a także 36 prac informacyjnych i biograficznych oraz współtłumacz Harper’s Biochemistry, PZWL 1994.
Kształcenie kadry: opiekun w 2 przewodach habilitacyjnych, promotor w 10 zakończonych przewodach doktorskich, recenzent w 12 postępowaniach o tytuł naukowy profesora, 19 przewodach habilitacyjnych, 68 przewodach doktorskich, recenzent, jako członek Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych (2003 - 2006) w 17 postępowaniach o tytuł profesora, 13 przewodach habilitacyjnych, 5 postępowaniach o przyznanie/utrzymanie uprawnień do nadawania stopni naukowych oraz recenzent w 3 postępowaniach na członka korespondenta PAN, a także grantów międzynarodowych, FPN, KBN, MNiSW, NCN.
Członkostwo komisji, komitetów, rad:
- Zespół Specjalistyczny Nauk o Życiu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 2017 - 2018;
- Zespół Nauk Przyrodniczych Komisji Ekspertów Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 2011 - 2013;
- Zespół Komitetu Badań Naukowych/ Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego 2001 - 2011;
- Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów Naukowych 2003 – 2006;
- Working Group in Medical Genetics UNESCO 2002 - 2006;
- Komitet Biochemii i Biofizyki PAN/Komitet Biologii Molekularnej Komórki PAN 2007 - 2019;
- Rada Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN 2015 – 2018;
- Rada Naukowa Instytutu Biologii Medycznej PAN 2008 – nadal, wiceprzewodnicząca Rady 2012 – nadal;
- Rada Naukowa Zakładu Amin Biogennych PAN 1999 - 2003;
- Rada Naukowa Instytutu Badania Środowiska i Bioanalizy, Wydział Farmacji Akademii Medycznej w Łodzi 1991 - 2002;
- Rada Oddziału PAN w Łodzi 1999 - nadal;
- Kapituła ds. Nagrody Prezydium Oddziału PAN w Łodzi i Konferencji Publicznych Szkół Wyższych w Łodzi 2011 - nadal;
- Komisja ds. Nagrody Fundacji im. Tomasza Jakuba Michalskiego przy Oddziale PAN w Łodzi 2011 - 2018;
- Komisja ds. Nagród Marszałka Województwa Łódzkiego za prace promujące region łódzki, przewodnicząca 1999 - 2002;
- Rada ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi 1996 - 2020, przewodnicząca 2013 – 2020;
- Rada Użytkowników Miejskiej Sieci Komputerowej LODMAN, przewodnicząca 1996 - 2002;
- Komitet Programowy I - VI Festiwalu Nauki Techniki i Sztuki w Łodzi 2001 - 2006;
- Komitet Okręgowej Olimpiady Biologicznej przy Oddziale Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika w Łodzi 1990 – 2002;
- Uniwersyteckie Porozumienie Informatyczne 2000 - 2002;
- Rada Fundacji Uniwersytetu Łódzkiego 2007 - 2019;
- Senat Uniwersytetu Łódzkiego 2002 - 2008.
Działalność w krajowych i zagranicznych organizacjach:
- Polskie Towarzystwo Biochemiczne od 1972, członek/przewodnicząca Zarządu Oddziału Łódzkiego 1993 - 1999;
- European Association of Cancer Research od 1983;
- Polskie Towarzystwo Biologii Komórki od 1993;
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe od 1993, Sekretarz Generalny 2003 – nadal.
Nagrody i wyróżnienia za działalność naukową:
- Nagrody Naukowe Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 1985 (indywidualna za pracę habilitacyjną), 2005 (zespołowa);
- Wyróżnienie Łódzkie Eureka 2006;
- Wyróżnienie zespołowe Wydziału Nauk Biologicznych PAN 1984;
- Nagroda zespołowa Sekretarza Naukowego PAN 1981;
- Nagrody Rektora UŁ - 16 (1977 - 2014 zespołowe; 1978, 2017 indywidualne).
Nagrody za działalność dydaktyczną i organizacyjną:
- laureatka plebiscytu NZS Regionu Łódzkiego na najlepszego wykładowcę roku na Wydziale BiOŚ UŁ 2010;
- Nagroda Rektora UŁ za współautorstwo podręczników 2000, 2003;
- Nagroda Rektora UŁ - 18 (1973 - 2003 indywidualne).
Odznaczenia:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski 2005;
- Medal Komisji Edukacji Narodowej 2000;
- Złoty Krzyż Zasługi 1993;
- Medal Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 2013;
- Odznaka Za Zasługi dla Miasta Łodzi 2006;
- Medal UŁ W służbie społeczeństwu i nauce 1996;
- Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego 1991;
- promotor w uroczystym odnowienia doktoratu profesor Leokadii Kłyszejko-Stefanowicz 2011;
- promotor w przewodzie nadania tytułu doctor honoris causa UŁ profesorowi Aaronowi Ciechanoverowi, laureatowi Nagrody Nobla w 2004 roku w dziedzinie chemii 2012.
Zainteresowania pozanaukowe: historia sztuki, impresjonizm, podróże, biografie sławnych ludzi, losy rodów.
Bibliografia, wybrane pozycje:
- M. Bryś, M. Wójcik, H. Romanowicz-Makowska, W. M. Krajewska, Androgen receptor status in female breast cancer: RT-PCR and Western blot studies, J. Cancer Res. Clin. Oncol., 128, 85-90, 2002, https://doi.org/10.1007/s004320100294.
- D. Piestrzeniewicz-Ulańska, M. Bryś,A. Semczuk, T. Rechberger, J. A. Jakowicki, W. M. Krajewska, TGF-β signaling is disrupted in endometrioid-type endometrial carcinomas, Gynecol. Oncol. 95, 173-180, 2004, https://doi.org/10.1016/j.ygyno.2004.06.032.
- M. Stawińska, A. Cygankiewicz, R. Trzciński, M. Mik, A. Dziki, W. M. Krajewska, Alterations of Chk1 and Chk2 expression in colon cancer, Int. J. Colorectal Dis. 23, 1243-1249, 2008, doi:10.1007/s00384-008-0551-8.
- M. Nowacka-Zawisza, M. Bryś, H. Romanowicz-Makowska, A. Kulig, W. M. Krajewska, Dinucleotide repeat polymorphisms of RAD51, BRCA1, BRCA2 gene regions in breast cancer, Pathol. Int. 58, 275-281, 2008, https://doi.org/10.1111/j.1440-1827.2008.02223.x.
- A.I. Cygankiewicz, A. Masłowska, W. M. Krajewska, Molecular basis of taste sense: involvement of GPCR receptors, Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 54, 771-780, 2014, https://doi.org/10.1080/10408398.2011.606929.
- D. Jacenik, A. I. Cygankiewicz, J. Fichna, A. Mokrowiecka, E. Małecka-Panas, W. M. Krajewska, Estrogen signaling deregulation related with local immune response modulation in irritable bowel syndrome, Mol. Cell. Endocrinol., 471, 89-96, 2018, doi: 10.1016/j.mce.2017.07.036.
- D. Jacenik, M. Zielińska, A. Mokrowiecka, S. Michalewska, E. Małecka-Panas, R. Kordek, J. Fichna, W. M. Krajewska, G protein-coupled estrogen receptor mediates ant-inflammatory action in Crohnʼs disease, Sci. Rep. (Nature) 9:6749, 2019, https://doi.org/10.1038/s41598-019-43233-3.
- P.K. Zakrzewski , E. Forma, A. I. Cygankiewicz, M. Bryś, K. Wójcik-Krowiranda, A. Bieńkiewicz, A. Semczuk, W. M. Krajewska, Betaglycan gene (TGFBR3) polymorphism is associated with increased risk of endometrial cancer, J. Clin. Med., 9, 3082, 2020, doi: 10.3390/jcm9103082.
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Żródło: Słownik członków Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 2010-2015 /akt. 01.2021/