Pożegnanie - Profesor Andrzej Lewiński (1953-2024)
Z wielkim smutkiem zawiadamiamy, że 9 października 2024 r. w wieku 71 lat zmarł
Profesor dr hab. n. med.
Andrzej Lewiński
Wybitny endokrynolog
specjalista chorób wewnętrznych, medycyny nuklearnej
i zdrowia publicznego
Członek Wydziału IV Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
Pierwszy Rektor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
(w latach 2002-2008)
Wieloletni Przewodniczący Rady Naukowej
Instytutu „Centrum Zdrowia Matki Polki”
Msza pogrzebowa zostanie odprawiona
16 października 2024 r. (środa) o godz. 13:00
w Bazylice Archikatedralnej św. Stanisława Kostki w Łodzi
przy ul. Piotrkowskiej 265
Około godz. 15:00 kondukt żałobny wyruszy
od bramy Cmentarza Ewangelicko-Augsburskiego przy ul. Ogrodowej 43
do grobu rodzinnego
Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie i Bliskim Pana Profesora składają
Prezes, Zarząd i społeczność Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
LEWIŃSKI Andrzej Krzysztof (20 VIII 1953 Łódź) syn Jerzego i Marii z d. Zielezińskiej;
lekarz, specj. chorób wewnętrznych, endokrynolog, specj. med. nuklearnej i zdrowia publicznego.
Ścieżka naukowa: na Wydz. Lekarskim AM w Łodzi: 1978 dyplom lekarza, 1981 dr, prom. prof. M. Karasek, 1986 dr hab. n. med. w dziedzinie med.; 1992 tytuł prof. n. med.
Ścieżka zawodowa: w Instytucie Endokrynologii AM w Łodzi: 1978–1979 mł. asyst., 1979–1980 asyst., 1980–1982 st. asyst.; 1980–2009 st. asyst. w Poradni Endokrynologicznej Szpitala Klinicznego nr 3 w Łodzi; 1982–1984 adiunkt w Zakładzie Endokrynologii Doświadczalnej i Diagnostyki Hormonalnej AM w Łodzi; 1984–1990 kier. Pracowni Tyreologii AM w Łodzi; 1987–1991 doc. AM w Łodzi; 1989–1991 kier. Poradni Endokrynologicznej dla Studentów Wyższych Uczelni w Łodzi; 1990–1994 kier. Samodzielnej Pracowni Tyreologii AM w Łodzi; 1994–2003 kier. Zakładu Tyreologii AM w Łodzi; 1992–1997 prof. nadzw. AM w Łodzi, od 1997 prof. zwycz. AM w Łodzi; 1997–2009 kier. Regionalnego Ośrodka Menopauzy i Osteoporozy w Łodzi; 1997–2000 dyr. Departamentu Nauki i Kształcenia Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej; od 2000 kier. Kliniki Endokrynologii ICZMP w Łodzi (od 2005 Kliniki Endokrynologii i Chorób Metabolicznych); 2002–2008 rektor UM w Łodzi; od 2003 kier. Kliniki Endokrynologii i Terapii Izotopowej Instytutu Endokrynologii UM w Łodzi (od 2005 Kliniki Endokrynologii i Chorób Metabolicznych z Oddz. Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej UM, od 2006 Kliniki Endokrynologii i Chorób Metabolicznych UM w Łodzi); od 2005 kier. Katedry Endokrynologii i Chorób Metabolicznych UM; 2013 doctor honoris causa – St. Elizabeth University of Health and Social Sciences, Bratysława (Słowacja).
Kierunki badawcze: procesy wzrostowe gruczołu tarczowego i innych gruczołów dokrewnych; diagnostyka przedoperacyjna raka tarczycy; rola procesów oksydoredukcyjnych w patofizjologii gruczołów dokrewnych; genetyczne podłoże nowotworów tarczycy; endokrynologia kliniczna wieku rozwojowego – zaburzenia wzrastania, dojrzewania i stanu odżywienia.
Najważniejsze dokonania naukowe: w okresie przedhabilitacyjnym – potwierdzenie roli hormonu tyreotropowego (TSH), a także udowodnienie roli czynników pozaprzysadkowych w procesach wzrostowych gruczołu tarczowego ze szczególnym uwzględnieniem roli neuropeptydów i indoloamin pochodzenia szyszynkowego; wykazanie wzajemnych związków i regulacji między tarczycą a szyszynką; w okresie pohabilitacyjnym – badania podstawowe i kliniczne dot. diagnostyki raka tarczycy, wypracowanie standardów diagnostycznych z użyciem badania USG i biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej; badania melatoniny jako zmiatacza wolnych rodników oraz jej ewentualnego udziału w syntezie hormo181 nów tarczycy; wielopłaszczyznowe badania wpływu niedoboru jodu oraz normalizacji podaży tego pierwiastka na parametry czynności i morfologicznej budowy tarczycy.
Recenzje dorobku naukowego: 22 rec. w przew. prof., 27 rec. hab., 41 rec. dokt.
Granty, projekty, wdrożenia, patenty: 14 grantów KBN/NCN, tematyka: endokrynologia doświadczalna i kliniczna; 1 wzór użytkowy (W.63906) „Przyrząd do usuwania przysadki mózgowej u szczurów”, „Biuletyn Urzędu Patentowego PRL” (1981, 187).
Współpraca z ośrodkami naukowymi: University of Texas, Health Science Center, San Antonio, Texas (USA), 20 publ.; Southern Illinois University School of Medicine, Springfield, Illinois (USA), 10 publ.; Universitat Autònoma de Barcelona (UAB) (Hiszpania), 7 publ.; University of Lübeck (Niemcy), 2 publ.
Członkostwo w organizacjach: od 1975 czł. Polskiego Tow. Endokrynologicznego (PTE), 1986–1987 sekr. Oddz. Łódzkiego tamże, 1987–1990 przewodn. tamże, 1990–1993 skarbnik Zarządu Głównego PTE, 1993–1999 prezes Zarządu Głównego tamże; od 1978 czł. Tow. Internistów Polskich, od 1984 czł. European Pineal and Biological Rhythms Society (poprzednio: European Pineal Study Group (EPSG), European Pineal Society (EPS); od 1985 czł. European Neuroscience Association; od 1986 czł. International Society of Endocrinology; od 1987 czł. International Society of Neuroendocrinology; 1988–1990, 1993–1996 czł. Komisji Endokrynologii Komitetu Patofizjologii Klinicznej Polskiej Akademii Nauk (PAN); 1990–1993 czł. Zarządu European Pineal Study Group (EPSG Council); od 1991 czł. International Brain Reseach Organization (IBRO); 1992–2003 prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Endokrynologii im. prof. dr hab. T. Pawlikowskiego; od 1992 czł. ŁTN; 1993–1999 czł. Komisji Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Komitetu Patofizjologii Klinicznej PAN; 1994–2001 czł. Zarządu Europejskiej Federacji Tow. Endokrynologicznych (European Federation of Endocrine Societies); od 1994 czł. European Thyroid Association; 1994–2004 czł. Zarządu Głównego Polskiego Tow. Patogenezy i Terapii Otyłości; od 1995 czł. International Study Group for Steroid Hormones; od 1995 czł. The New York Academy of Sciences; od 1995 czł. International Menopause Society; od 1996 czł. International Council for Control of Iodine Deficiency Disorders (ICC IDD); od 1997 czł. The Endocrine Society; 1998–2004 wiceprzewodn. Zarządu Głównego Polskiego Tow. Patogenezy i Terapii Otyłości; od 1999 czł. Polskiego Tow. Medycyny Nuklearnej; od 2000 czł. Polskiego Tow. Neuroendokrynologii; od 2002 czł. Indian Pineal Study Group (IPSG); 2003–2008 czł. Royal Society of Medicine; 2003–2006 czł. Rady Oddz. Łódzkiego PAN; od 2004 Czł. Honorowy Polskiego Tow. Medycyny Fotodynamicznej i Laserowej; od 2005 czł. Europejskiego Tow. Endokrynologicznego; od 2007 założ. i prezes Zarządu Głównego Polskiego Tow. Tyreologicznego; od 2010 wiceprezes Polskiego Tow. Biopsji Narządowej.
Udział w redakcjach czasopism: 1992–1993 przewodn. Komisji Wydaw. „Endokrynologii Polskiej”; czł. Rad Red., Rad Nauk.: 1988–1991, od 1994 „Endokrynologii Polskiej”, 1997–2008 „Endocrine 182 Regulations”, 1998–2001 „Przewodnika Lekarza”, od 1998 „Journal of Gynaecological Investigation”, 1998–2000 „Medical Science Monitor”, 1999–2001 „JAMA” (wyd. pol.), od 2001 „Neuroendocrinology Letters”, od 2002 „Endokrynologii Pediatrycznej”, „Kliniki Pediatrycznej”, „Nowej Kliniki”, „Przeglądu Menopauzalnego”, od 2003 „Acta Clinica et Morphologica”, od 2004 „Medycyny Praktycznej”, od 2005 „Endokrynologii, Otyłości i Zaburzeń Przemiany Materii”, od 2006 „Biogenic Amines”, „Endokrynologii Pediatrycznej”, „Ginekologii i Położnictwa”, „Insurance and Management”, „Journal of Health Policy, „Urologii Polskiej. Polish Journal of Urology”; od 2007 „Experimental and Clinical Endocrinology and Diabetes”, „Journal of Endocrinology and Reproduction”, „Obesity and Metabolizm”, od 2008 „Balneologii Polskej”, 2008–2012 „Medycyny po Dyplomie”, od 2009 „Medycyny i Pasji”, od 2011 „Oncoreview”, od 2012 „Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia”, od 2012 „Nuclear Medicine Review”, „Trendów w endokrynologii”, od 2013 „Polish Journal of Rehabilitation Research”, od 2015 „Frontiers in Endocrinology”; red. nacz.: 2000–2002 „Endokrynologii Polskiej”, od 2008 „Thyroid Research”, BMC Ltd. London; od 2006 Red. Honorowy „Neuroendocrinology Letters”; z-ca red. nacz.: 2007–2012 „Archives of Medical Science”, od 2009 „Activitas Nervosa Superior Rediviva”; od 2008 red. działu „Interdisciplinary Toxicology”.
Kształcenie kadry naukowej: prom. 32 dokt., 16 hab.
Dydaktyka: endokrynologia i interna; publ.: "Diagnostyka czynnościowa zaburzeń hormonalnych z elementami diagnostyki różnicowe"j (Lublin 2011, współaut.); "Choroby tarczycy – kompendium" (Lublin 2008); "Choroby wewnętrzne" (Kraków 2005).
Odznaczenia i nagrody: 1977 Złota Odznaka im. M. Kopernika (Primus Inter Pares); Nagroda Polskiego Tow. Endokrynologicznego za lata 1980–1981 (I°); 1983–1984 (II°); cztery Nagrody Rektora AM/UM w Łodzi III° za pracę nauk.; 1984, 1987 Nagrody Nauk. MZiOS, indyw. II° i III°; trzy Nagrody Rektora AM w Łodzi I° za dział. nauk.; trzy Nagrody Rektora AM w Łodzi II° za dział. nauk.; 1985 (I°), 1989 (II°), 1994 (I°) Nagrody Nauk. MZiOS, zespoł.; 1988 Nagroda firmy farmaceutycznej ABBOTT GmbH Diagnostika; 1989 Nagroda Prezydium Oddz. Łódzkiego PAN; 1990 Złota Odznaka Studenckiego Tow. Naukowego (STN) AM w Łodzi; 1993 Nagroda MZiOS, zespoł., dydakt.; 1993 Honorowe członkostwo Studenckiego Tow. Naukowego AM w Łodzi; 1995 Nagroda Rektora AM w Łodzi, dydakt. I°; 1995 Medal 50-lecia Łódzkich Wydz. Medycznych; 1998 Nagroda MZiOS, zespoł. za szczególne osiągnięcia w dziedzinie ochrony zdrowia za wdrożenie obligatoryjnego modelu profilaktyki jodowej w Polsce; 1998 Medal „Za Zasługi dla Uczelni-AM w Łodzi”; 1998 Odznaka „Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia”; 1999 Medal Świętej Jadwigi, Królowej „Za Zasługi w Uzyskaniu Porównywalności Programów Nauczania na Wydz. Lekarskich w Polsce i USA”; 1999 Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”; 1999 Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski; 2001 Medal „Przyjaciel Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki”; 2001 Odznaka 183 i tytuł „Zasłużonego dla Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki”; 2002 Nagroda Komendanta – Rektora WAM w Łodzi, zespoł. III° za dział. nauk.; 2003, 2004 Nagroda Ministra Zdrowia za wkład pracy i zaangażowanie w pełnienie funkcji Rektora UM w Łodzi; 2004 Medal KEN; 2005 Medal „Pro Memoria”; 2005 Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski; 2005 Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”; 2006 Nagroda Łódzkie „Eureka” za dział. nauk.; 2006 Międzynarod. Nagroda Sokratesa (Socrates International Award) Oxford; 2007 Odznaczenie Medalem „Z Sercem do Żołnierza” (MON); 2011 Medal im. Prof. Tadeusza Pawlikowskiego za wybitne zasługi dla rozwoju endokrynologii wieku rozwojowego, przyznany przez Polskie Tow. Endokrynologii Dziecięcej; 2012 Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”; 2013 Nagroda Rektora UM w Łodzi II° za pracę nauk.; 2013 Nagroda Ministra Zdrowia za całokształt pracy nauk., dydakt. i organizacyjnej; 2014 Nagroda Rektora UM w Łodzi i za pracę nauk. wielokrotnie Nagroda Nauk. Ministra Zdrowia, zespoł.
Inne: od 1986 czł. Rady Instytutu Endokrynologii AM w Łodzi (obecnie UM); od 1993 czł. Polskiej Komisji ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu; 1994–1996 czł. Komisji Współdziałania Nauk Chemiczno-Biologiczno-Medycznych PAN; 1994–1998 przewodn. Krajowego Zespołu Konsultanta Medycznego w dziedzinie endokrynologii; 1998–2002 konsultant kraj. w dziedzinie endokrynologii; 1998–2003 Przedstawiciel Polski w Międzynarod. Zarządzie KIMS (Pharmacia & Upjohn International Metabolic Database – International Board); 1999–2000 konsultant regionalny w dziedzinie endokrynologii dla woj. świętokrzyskiego; 1999–2000 czł. Komisji Badań Podstawowych KBN, przedstawiciel Ministra Zdrowia; 1999–2003 współkoordynator Narodowego Programu Eliminacji Niedoboru Jodu (Ministerstwa Zdrowia); 2001–2002 Koordynator Narodowego Programu Zapobiegania i Leczenia Otyłości (Ministerstwa Zdrowia); od 2001 Czł. Honorowy Rumuńskiej Akademii Nauk; od 2002 czł. Komisji Egzaminacyjnej dla przeprowadzania państwowego egzaminu kończącego specjalizację w zakresie endokrynologii; od 2002 przewodn. Rady Nauk. ICZMP w Łodzi; 2002–2009 konsultant woj. w dziedzinie endokrynologii dla woj. łódzkiego; 2003–2006 czł. Komisji Endokrynologii i Metabolizmu Komitetu Nauk Fizjologicznych VI Wydz. PAN; 2003–2006 czł. Komisji Endokrynologii, Diabetologii i Przemiany Materii Komitetu Patofizjologii Klinicznej VI Wydz. PAN; 2003–2006 czł. Rad Instytutu Kardiologii, Instytutu Ginekologii i Położnictwa, Instytutu Chorób Wewnętrznych UM w Łodzi; 2005–2008 czł. Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP; 2006–2009 wiceprzewodn. Rady Nauk. przy Prezydencie Miasta Łodzi; od 2008 czł. Zespołu Ekspertów ds. Opieki Tyreologicznej w Ciąży; 2008–2012 wiceprzewodn. Rady Konsultacyjnej Agencji Oceny Technologii Medycznych w Warszawie; 2007–2011 czł. Rady Nauk. Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie; 2007–2011 czł. Rady Programowej Narodowego Programu Zwalczania Nadwagi i Otyłości oraz Chorób Niezakaźnych poprzez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej POL‑HEALTH; od 2009 konsultant kraj. w dziedzinie endokrynologii; od 2010 czł. Zespołu Koordynacyjnego ds. Stosowania Hormonu Wzrostu; od 2011 czł. CK.
Hobby: muzyka; sport (pływanie, wioślarstwo).
Bibliografia podmiotowa w wyborze: dorobek nauk. 837 poz., 890 streszczeń i komunikatów zjazdowych. "Pituitary is not required for the compensatory thyroid hyperplasia", „Hormone Research” (1981, 15); "Compensatory thyroid hyperplasia in hemithyroidectomized Snell dwarf mice", „Endocrinology” (1983, 113, współaut.); "Lodine-induced hyperthyroidism – an epidemiological survey several years after institution of iodine prophylaxis in Poland", „Journal of Endocrinological Investigation” (2003, 26, suppl. no. 2, współaut.); "Melatonin reduces fenton reaction-induced lipid peroxidation in porcine thyroid tissue", „Journal of Cellular Biochemistry” (2003, 90, współaut.); "Detrimental effects of increasing iodine supply: iodine-induced hyperthyroidism, following iodine prophylaxis", [w:] V. R. Preedy [et al.] (red.) (Oxford 2009, współaut.).
Źródło: "Słownik członków Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 2010-2015", ŁTN 2018