Pożegnanie - Profesor Janusz Tylman (1924-2020)
Z wielkim smutkiem zawiadamiamy, że 23 marca 2020 r. w wieku 96 lat zmarł
prof. dr hab.
Janusz Tylman
Wybitny prawnik
Członek Łódzkiego Towarzystwa Naukowego od 1965 r.
Wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie i Bliskim Pana Profesora składają
Prezes, Zarząd i cała społeczność Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
Profesor Janusz Tylman urodził się w Łodzi w 1924 r. Studia prawnicze ukończył na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego w 1951 r. i został wówczas zatrudniony w Katedrze Postępowania Karnego UŁ, początkowo jako aspirant, następnie asystent, a później kolejno jako adiunkt, docent i profesor. Stopień naukowy doktora nauk prawnych uzyskał w 1959 r., na podstawie przygotowanej rok wcześniej rozprawy pt. Wszczęcie postępowania karnego według KPK. W opracowaniu tym przedstawiono instytucję wszczęcia procesu karnego w aspekcie zasady praworządności na tle innych systemów karnoprocesowych, w tym kwestie legalizmu i oportunizmu ścigania, podejmując też próbę wskazania właściwej drogi legislacyjnej i praktycznej dla prawidłowego uregulowania tych zagadnień. Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora Janusz Tylman, jako stypendysta fundacji Forda, przebywał w latach 1959-1960 na uniwersytetach w Niemczech i w Szwajcarii (w Bonn, Kolonii, Monachium i Zurychu). W 1963 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego (stopień naukowy docenta) w oparciu o rozprawę pt. Zasada legalizmu w procesie karnym, uhonorowaną następnie nagrodą indywidualną w konkursie „Państwa i Prawa” na najlepsze prace habilitacyjne i opublikowaną w 1965 r.
W 1973 r. Janusz Tylman uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a 1986 r. – profesora zwyczajnego. W latach 1970-1981 był Dyrektorem Instytutu Prawa Karnego UŁ, a następnie w latach 1981-1994 kierownikiem Katedry Postępowania Karnego i Kryminalistyki, kierując jednocześnie w latach 1971-1994 - Zakładem Postępowania Karnego UŁ. W Uniwersytecie Łódzkim pełnił też funkcje prodziekana (1964-1969) i dziekana (1969—1972) Wydziału Prawa i Administracji oraz prorektora UŁ (1975-1981). W latach 1975-1990 prowadził także badania empiryczne oraz wykłady i seminaria doktorskie dla sędziów i prokuratorów w Instytucie Problematyki Przestępczości w Warszawie. Wielokrotnie również prowadził wykłady i uczestniczył w sympozjach i dyskusjach naukowych na uniwersytetach zagranicznych, m.in. w Kolonii, Bonn, Berlinie, Halle, Giessen, Monachium, Zurychu, Salzburgu czy w Instytucie Maxa Planca we Freiburgu. Profesor Janusz Tylman wypromował 7 doktorów nauk prawnych, a 3 pracowników kierowanego przez niego Zakładu uzyskało stopień naukowy doktora habilitowanego. Występował też jako recenzent w różnych uniwersytetach w kilkudziesięciu przewodach doktorskich i habilitacyjnych oraz w postępowaniach o nadanie tytułu profesora i doktora honoris causa. W latach 1987-1997 był członkiem Komisji d/s Reformy Prawa Karnego i jego Prezydium oraz kierował Zespołem Prawa Karnego Procesowego tej Komisji. Wraz z tym Zespołem przygotował projekt Kodeksu postępowania karnego, uchwalonego następnie w 1997 r., mocą którego wprowadzono do polskiego procesu karnego wiele nowych, zarówno gwarancyjnych, jak i jednocześnie przyspieszających i upraszczających to postępowanie, instytucji.
Dorobek naukowy Profesora Janusza Tylmana obejmuje bez mała 170 publikacji naukowych (ostatnie z 2009 r.), w tym kilkanaście opracowań książkowych (monografie, podręczniki, opracowania zwarte), a nadto liczne artykuły naukowe, także obcojęzyczne oraz recenzje naukowe i glosy do orzeczeń Sądu Najwyższego. Jest on też autorem ponad 200 opinii i ekspertyz prawnych dla Sejmu, Senatu, Ministerstwa Sprawiedliwości i innych organów. Zainteresowania naukowe Profesora obejmują szeroki krąg zagadnień karnoprocesowych, dotyczą bowiem m.in. modelu postępowania przygotowawczego i jego organów oraz nadzoru nad tym stadium procesu, wzajemnych relacji czynności operacyjnych i procesowych, stosowania tymczasowego aresztowania oraz szerzej środków przymusu, uprawnień oskarżonego i pokrzywdzonego, sytuacji obrońcy, zasad legalizmu, bezpośredniości i koncentracji w procesie karnym, nowych instytucji zwalczania zorganizowanej przestępczości, w tym np. świadka incognito, uproszczeń postępowania karnego, roli nauki w kształtowaniu ustawowych postaci konstrukcji procesowych, a także przybliżania rozwiązań polskich czytelnikowi obcemu i rozwiązań obcych prawnikom polskim.
Wśród opracowań monograficznych Profesora Janusza Tylmana – pomijając tu wspominane już jego rozprawy: doktorską i habilitacyjną – należy wskazać m.in. na takie z nich jak: „Instytucja czynności sprawdzających w postępowaniu karnym” (Łódź 1984), „Warunki dopuszczalności postępowania karnego” (Warszawa 1998), „Postępowanie przygotowawcze” (Warszawa 1998), „Postępowanie przed sądem pierwszej instancji” (Warszawa 1999), czy podręczniki akademickie: do poprzedniego stanu prawnego „Postępowania karne w zarysie” (wspólnie z M. Siewierskim i M. Olszewskim – Warszawa 1971 i 1974) oraz do stanu aktualnego „Polskie postępowanie karne” (wspólnie z T. Grzegorczykiem – siedem wydań od 1998 r.), ten ostatni uhonorowany także nagrodą ministerialną I stopnia (w 1999 r.) oraz nagrodą w konkursie na najlepszy podręcznik akademicki (w 2004 r.), jak również na niektóre choćby opracowania wydane zagranicą, jak np.: „Die Stellung des Beschuldigten und seiners Verteidigers im Vorvefahren nach polnischem Strafvefahrensrecht” (Giessen 1979), „Rechtsstaatliche Moeglichkeiten einer Vereinfachung des Strafvefashrens” (Freiburg 1993), „Die Stellung der Polizei im Vorvefahren” (Halle 1994), „Neue Institutionen im polnischen Strafvefahren im Kampf gegen organizierte Kriminaslitaet” (Wiesbaden 1998), czy „Die Stellung und die Aufgaben des Staatsanwalts im polnischen Vorvefahren” (Berlin 2003).
Za swój naukowy dorobek profesor Janusz Tylman był kilkakrotnie honorowany nagrodami ministerialnymi i wielokrotnie także nagrodami naukowymi Rektora UŁ, a także odznaczony m.in. Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką UŁ oraz Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Profesor Janusz Tylman był również przez kilka lat członkiem Komitetu Nauk Prawnych PAN, członkiem Zespołu Specjalistów Rady Legislacyjnej oraz członkiem Zespołu Rzeczoznawców Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i członkiem Zarządu Głównego Zrzeszenia Prawników Polskich. Jest też nadal członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego oraz Sekcji Polskiej Międzynarodowego Zrzeszenia Prawa Karnego (AIDP).
Źródło: www.uni.lodz.pl